Jak rozpoznać rodzaj drewna?

Drewno jest jednym z najstarszych, znanych ludzkości surowców. Ten uniwersalny, odnawialny materiał służy do budowy, wykończenia oraz ogrzewania budynków. To również cenny półprodukt, wykorzystywany do produkcji stolarki okienno-drzwiowej, mebli, palet i wielu przedmiotów codziennego użytku. Jak odróżnić rodzaje drewna? Odpowiadamy.

Krótko o właściwościach, czyli jak rozpoznać gatunek drewna?

Na świecie istnieje kilkadziesiąt tysięcy odmian różnych drzew iglastych i liściastych. Poszczególne gatunki różnią się od siebie wieloma właściwościami, na przykład: odcieniem, układem słojów oraz unikalnym zapachem. W rozpoznawaniu drzew istotną rolę odgrywa wiedza na temat kilku ich cech:

• twardości (wytrzymałości na ściskanie, cięcie lub ścieranie, poziom trudności obróbki),
• sprężystości (elastyczność włókien),
• gęstości,
• wilgotności,
• podatności na skurcz lub pęcznienie.

Nie trzeba być dendrologiem, czyli specjalistą od drzew, by móc rozróżnić popularne gatunki drewna. W celu ich identyfikacji najlepiej posłużyć się zmysłami wzroku, dotyku i zapachu. Poniżej przedstawiamy kilka praktycznych wskazówek, jak odróżnić gatunki drewna iglastego od liściastych:

• drzewa iglaste, takie jak: świerk czy modrzew, wydzielają intensywną, żywiczną woń, są bardzo twarde, w pierwszych latach mają jasny odcień, który z czasem ciemnieje, na powierzchni często widać sęki,
• gatunki liściaste – po ścięciu mają słodkawy lub kwaskowaty zapach, występują w szerokiej gamie odcieni, od jasnożółtych po brunatne, źle znoszą wahania temperatur, miewają charakterystyczne pęknięcia, powstałe w wyniku kurczenia, wywołanego przymrozkami.

Jak rozpoznać drewno dębowe?

Na terenie Europy występują 2 odmiany dębów: szypułkowe, które są zwykle drzewami niskimi i szerokimi oraz bezszypułkowe, cieńsze i wyższe. Drewno dębowe obu gatunków jest surowcem wysoko cenionym zarówno w branży budowlanej, posadzkarskiej, jak i w meblarstwie. Jak odróżnić je od innych gatunków i czym się ono charakteryzuje?

Dąb to twardy, bardzo wytrzymały materiał, który niełatwo poddaje się obróbce mechanicznej, piłowaniu, ścieraniu lub szlifowaniu. W przekroju poprzecznym plastry dębowe mają jasną barwę, zwykle z odcieniem słomkowym, szarym lub złotym. Jednym z najbardziej charakterystycznych cech dębiny jest również obecność błyszczu, czyli jasnych, wąskich, poprzecznie biegnących pręg. Pręgi te najlepiej widać po przecięciu dębu wzdłuż rdzenia.

Drewno miękkie i twarde – rodzaje

Gatunki drewna różnią się od siebie twardością. Cecha ta w decyduje o cenie oraz możliwych zastosowaniach surowca. Najtwardsze i najdroższe rodzaje drewna, które są na szczycie 6-stopniowej klasyfikacji twardości, to:

• heban – drewno egzotyczne, ma szlachetny, ciemny kolor, służy do produkcji mebli lub rzeźb,
• akacja (robinia akacjowa) – w kolorze brązowym, doskonała do wyrobu oklein oraz masztów,
• dąb,
• cis – ma wielobarwne słoje, wykazuje działanie toksyczne, materiał do wyrobu ekskluzywnych przedmiotów i gadżetów,
• grab – łączy w sobie elastyczność włókna i twardość, to budulec do narzędzi, płóz oraz instrumentów.

Twarde drewno to także jesion, grusza i jabłoń, gatunki przeznaczone do wyrobu mebli oraz okleiny meblowej. Do średnio twardych zalicza się między innymi modrzew, jeden z najlepszych, znanych w budownictwie materiałów konstrukcyjno-dekoracyjnych. Drewno miękkie i bardzo miękkie (klasy I i II) to popularne w Polsce: lipa, wierzba, topola i sosna, wykorzystywane głównie do wytwarzania papieru, papierowych opakowań, mebli lub przedmiotów codziennego użytku.

Wady drewna

Znajomość specyfiki drewna to także wiedza na temat rodzajów jego wad. Surowiec ten może mieć bowiem poważne skazy, które znacznie obniżają jego rynkową wartość oraz użyteczność. Chodzi między innymi o takie mankamenty jak:

• obecność sęków,
• występowanie podwójnego rdzenia drewna,
• nierówne, powyginane włókna,
• narośle boczne (tak zwana rakowatość drewna),
• pęknięcia (wskutek mrozów lub uderzeń),
• barwica (obecność kolorowych pręg i smug),
• zgnilizna (choroby grzybicze).

Niektóre z wymienionych wad, na przykład: przebarwienia, deformacje włókien oraz słojów mogą sprawić osobom nieobeznanym duży problem z rozpoznaniem gatunku drewna. Warto więc wiedzieć, że ciemna barwa drewna wcale nie zawsze oznacza, że jest ono szlachetne. Finezyjnie skręcone włókna nie są też wcale efektem celowego działania człowieka, lecz oznaką poważnej choroby, która prawdopodobnie zniszczyła drzewo.