Pomiar wilgotności ryżu

Zawartość wilgoci (amg. MC - moisture content) to waga wody zawartej w ryżu niełuskanym lub w ryżu wyrażona w procentach. Wilgotność jest zazwyczaj określana jako "mokra podstawa", co oznacza całkowitą wagę ziarna łącznie z wodą (MCwb). Do celów badań wykorzystuje się czasem wilgotność określaną jako sucha masa ziarna (MCdb).

 

Dlaczego pomiar wilgotności jest ważny?

Dokładne badanie zawartości wilgoci jest ważne w zarządzaniu i sprzedaży ryżu, w tym ryż niełuskanego, ponieważ w zależności od przeznaczenia ryż ma różną idealną zawartość wilgoci. Niedokładne pomiary wilgotności prowadzą do:

 

• Wystąpienia dodatkowych kosztów suszenia i strat w zbiorach w przypadku, gdy ryż jest zbierany bardziej wilgotny niż jest to konieczne
• Psucia się ryżu, jeśli ziarno jest zbyt wilgotne podczas przechowywania
• Dodatkowych kosztów suszenia i utrata jakości w przypadku zbyt dużego wysuszenia ryżu
• Ryż o mniejszym ziarnie jeśli obróbka będzie miała miejce przy niewłaściwej wilgotności (MC)
• Strata na wadze (strata zysku) w przypadku zbycia zbyt suchego ziarna

Jak mierzyć zawartość wilgoci

Wilgotność ziarna może być mierzona za pomocą jednego z poniższych sposobów:

• metody podstawowej, opartej na pomiarach wagi, takiej jak: a) metoda pieca lub b) pomiar wilgotności w podczerwieni lub
• metody wtórnej, wykorzystująca przyrząd elektroniczny badający właściwości elektryczne ziaren (co przekłada się na ich wilgotność)

Do pomiaru wilgotności ziarna można użyć wielu różnych typów przenośnych mierników wilgotności ziarna. Wybierając miernik, należy upewnić się, że jest on odpowiedni do pomiaru ziarna w całości lub po zmieleniu, w zależności od zastosowania.

 

Podczas żniw

Wyższa wilgotność powoduje straty z powodu złej jakości ziarna, natomiast niższa wilgotność powoduje straty z powodu kruszenia się ziarna.

 

Do pomiaru wilgotności podczas zbioru najbardziej praktycznym rozwiązaniem jest zastosowanie wilgotnościomierza oporowego, który daje szybkie wyniki i wykorzystuje tylko małe próbki.

 

Wilgotnościomierze pojemnościowe są droższe, wymagają większej próbki, ale są dokładniejsze niż jednostki typu oporowego.

 

Podczas suszenia

Ziarna powinny być suszone do poniżej 14%, a nasiona do poniżej 12%.

 

Ryż powinien zostać wysuszony do bezpiecznej wilgotności w ciągu 24 godzin po zbiorze, aby uniknąć uszkodzeń i pogorszenia jakości. Niewłaściwe praktyki w zakresie suszenia i przechowywania prowadzą do niskiej jakości ziarna lub nasion.

 

Podczas przechowywania

Ziarna powinny być suszone do określonej zawartości wilgoci (MC) w zależności od okresu przechowywania, aby uniknąć potencjalnych problemów:

 

 

 

⚠️Generalnie żywotność materiału siewnego skraca się o połowę na każdy 1% wzrostu wilgotności lub na 5°C wzrostu temperatury przechowywania.

 

Poniższa tabela zawiera podsumowanie docelowej zawartości wilgoci dla każdej z kluczowych operacji poprodukcyjnych:

 

 

Podczas mielenia

W przypadku mielenia, idealna wilgotność wynosi od 13 do 14%.

 

Pomiary zbiorów muszą być również dostosowane do znormalizowanej wilgotności wynoszącej 14%.